|
/ |
Obowiązek przeniesienia dyrektyw Nowego Podejścia na poziom krajowy
Dyrektywy Nowego Podejścia powodują zbliżenie prawa państw członkowskich w celu usunięcia barier w handlu. Ponieważ dyrektywy Nowego Podejścia są dyrektywami całkowitej harmonizacji, państwa członkowskie muszą uchylić wszystkie sprzeczne z nimi przepisy krajowe. Co więcej, państwa członkowskie nie mogą utrzymywać ani wprowadzać bardziej restrykcyjnych unormowań niż przewidziane w dyrektywie, tak jak jest to możliwe w przypadku tzw. dyrektyw minimalnych, np. przyjętych zgodnie z artykułem 138 Traktatu o EWG (czyli dyrektyw mających na celu poprawę zdrowia i bezpieczeństwa pracowników, szczególnie w miejscu pracy).
Dyrektywy Nowego Podejścia są dyrektywami całkowitej harmonizacji: postanowienia tych dyrektyw zastępują wszystkie odpowiednie przepisy krajowe.
Dyrektywy Nowego Podejścia kierowane są do państw członkowskich, które są zobowiązane wdrożyć je do swego ustawodawstwa krajowego.
Krajowe ustawy, rozporządzenia lub przepisy administracyjne przenoszące dyrektywę muszą zawierać odniesienie do tej dyrektywy albo też odniesienie takie musi być dołączone do ich oficjalnej publikacji.
Krajowe ustawy, rozporządzenia lub przepisy administracyjne przyjmowane i publikowane w celu wdrożenia dyrektywy, muszą być zgłoszone Komisji.
Jeżeli w przewidzianym na to okresie nie zostaną podjęte kroki zmierzające do przeniesienia dyrektywy na poziom ustawodawstwa krajowego, lub też zostaną podjęte działania niewłaściwe, uzna się to uznane za naruszenie prawa Wspólnoty. Według artykułu 226 Traktatu, Komisja może podjąć działania przeciw państwu członkowskiemu, które nie wypełniło zobowiązań przewidzianych przez Traktat; mogą też być zgłoszone przeciw niemu roszczenia o odszkodowanie z tego tytułu.
Główne elementy dyrektyw Nowego Podejścia
Dyrektywy Nowego Podejścia opierają się na ograniczeniu harmonizacji technicznej wyłącznie do wymagań zasadniczych. Tylko wyroby spełniające wymagania zasadnicze mogą zostać wprowadzone na rynek i oddane do użytku. Wymagania dyrektyw Nowego Podejścia dotyczą fazy wytwarzania wyrobu, włącznie z projektowaniem, natomiast nie obejmują fazy eksploatacji.
Zakres dyrektywy
Zakres dyrektywy określa rodzaje wyrobów regulowanych dyrektywą lub rodzaje zagrożeń, których dyrektywa ma dotyczyć. Zazwyczaj dyrektywa obejmuje zagrożenia związane z wyrobem lub określonym zjawiskiem. Dlatego też jeden wyrób może być objęty kilkoma dyrektywami.
Dyrektywy Nowego Podejścia dotyczą tylko wyrobów, które mają być po raz pierwszy wprowadzone na rynek Wspólnoty lub po raz pierwszy oddane tam do użytku. Dyrektywy stosuje się więc do wyrobów nowych wytworzonych w krajach członkowskich oraz do importowanych z krajów trzecich wyrobów nowych, używanych i z drugiej ręki.
Więcej »
Dyrektywy mają zastosowanie tylko wówczas, gdy wyrób jest po raz pierwszy wprowadzany na rynek i/lub oddawany do użytku. Zgodnie z tym dyrektywy te stosuje się do wyrobów używanych oraz wyrobów z drugiej ręki importowanych z państw trzecich, jeśli są one wprowadzane na rynek Wspólnoty po raz pierwszy, ale nie do tych, które już są na tym rynku. Zasada ta znajduje zastosowanie także wtedy, gdy mamy do czynienia z wyrobami używanymi lub z drugiej ręki już sprowadzonymi z kraju trzeciego i wytworzonymi przed wejściem w życie odpowiedniej dyrektywy.
Pojęcie wyrobu jest różne w poszczególnych dyrektywach Nowego Podejścia. Obiekty podlegające dyrektywie określane są np. jako produkty (wyroby), wyposażenie, przyrządy, urządzenia, instrumenty, materiały, zespoły, komponenty, komponenty i elementy bezpieczeństwa, jednostki, osprzęt, akcesoria, układy itp. Jednocześnie określono przeznaczenie, pewne cechy lub parametry skrajne których spełnienie kwalifikuje odpowiednio dany produkt (zakres napięć, zakres ciśnień). W dyrektywach Nowego i Globalnego Podejścia nie zostały zawarte szczegółowe listy produktów objętych tymi dyrektywami (jak to miało miejsce w Polsce np. w przypadku dotychczas obowiązkowej certyfikacji na znak B). Obowiązek sprawdzenia i określenia, czy wyrób podlega dyrektywie, ciąży na producencie.
Kombinacja produktów i części, z których każda spełnia wymagania odpowiedniej dyrektywy, niekoniecznie podlega wymaganiom jako całość. Jednak w niektórych przypadkach połączenie różnych wyrobów i części zaprojektowanych lub zmontowanych przez jedną osobę uważane jest za jeden wyrób, który jako taki musi spełniać wymagania dyrektywy. Producent takiego zestawu odpowiedzialny jest za dobór odpowiednich elementów składających się na kombinację, za połączenie ich w sposób spełniający postanowienia dyrektywy oraz za spełnienie wszystkich wymogów dyrektywy w odniesieniu do zespołu, deklaracji zgodności EC i oznakowania CE. Decyzja, czy kombinacja wyrobów i części powinna być traktowana jako jeden produkt finalny, musi być podjęta każdorazowo przez producenta.
« Zwiń
Wyroby poddane istotnym zmianom mogą być uznane za wyroby nowe, które muszą spełniać wymagania odpowiednich dyrektyw w chwili wprowadzenia na rynek lub oddania do użytku.
Więcej »
Jeżeli po oddaniu do użytku wyrób został poddany istotnym zmianom w celu modyfikacji jego pierwotnych parametrów, przeznaczenia lub rodzaju, może zostać uznany za wyrób nowy. Ocena powinna być dokonywana indywidualnie dla każdego przypadku, w szczególności w świetle celów konkretnej dyrektywy oraz rodzaju wyrobów, które dyrektywa obejmuje. Jeśli przebudowany albo zmodyfikowany wyrób uznany jest za nowy, musi spełnić wymagania odpowiednich dyrektyw w momencie wprowadzenia na rynek i/lub oddawania do użytku. Zgodność z tymi wymaganiami należy zweryfikować (w niezbędnym zakresie wynikającym z oceny ryzyka), stosując właściwą procedurę oceny zgodności. W szczególności, jeżeli ocena ryzyka prowadzi do wniosku, że zakres rodzajów albo poziom ryzyka wzrósł, zmodyfikowany wyrób powinien być uważany za nowy. Osoba, która wykonuje znaczące zmiany wyrobu, jest odpowiedzialna za sprawdzenie, czy wyrób ten powinien być uznany za nowy.
« Zwiń
Wyroby poddane naprawie bez zmiany ich oryginalnej charakterystyki, ich przeznaczenia oraz rodzaju nie podlegają procedurze oceny zgodności przewidzianej w dyrektywach Nowego Podejścia.
Więcej »
Według dyrektyw Nowego Podejścia wyroby naprawione (np. z powodu usterki), bez zmiany pierwotnych parametrów działania oraz przeznaczenia lub rodzaju nie są uznawane za nowe. Tak więc, wyroby takie nie muszą podlegać ocenie zgodności, niezależnie od tego czy pierwotny wyrób został umieszczony na rynku przed lub po wejściu w życie dyrektywy. Zasadę tę stosuje się nawet wówczas, gdy wyrób został tymczasowo wyeksportowany do kraju trzeciego w celu dokonania naprawy. Takie działania często są wykonywane poprzez zastąpienie uszkodzonej albo zużytej części częścią zamienną, która jest albo identyczna, albo przynajmniej zbliżona do oryginału (np. modyfikacja może mieć miejsce w rezultacie postępu technicznego czy też zaprzestania produkcji starej części). Tak więc działania mające zachować wyrób w dobrym stanie są co do zasady wyłączone z zakresu unormowania dyrektywami. Jednakże w fazie projektowania wyrobu należy brać pod uwagę przewidywane użytkowanie i działania konserwacyjne.
« Zwiń
Wyroby szczególnie lub wyłącznie przeznaczone dla celów wojskowych lub policyjnych są wyraźnie wyłączone z zakresu pewnych dyrektyw Nowego Podejścia. W przypadku dyrektyw państwo członkowskie - zgodnie z art. 296 Traktatu - może pod pewnymi warunkami wyłączyć spod stosowania wyroby szczególne, przeznaczone do celów wojskowych.
Więcej »
Niektóre dyrektywy Nowego Podejścia wykluczają wprost z regulacji wyroby przeznaczone do celów wojskowych lub policyjnych. W przypadku pozostałych dyrektyw może mieć zastosowanie artykuł 296 Traktatu, chyba że wyrób z zasady nie może być przeznaczony do celów wojskowych (np. zabawki, rekreacyjne jednostki pływające i urządzenia chłodnicze). Art. 296(1) Traktatu umożliwia państwom członkowskim wyłączenie stosowania prawa wspólnotowego w odniesieniu do wyrobów przeznaczonych wyłącznie do celów wojskowych, o ile dane wyroby znajdują się na liście sporządzonej zgodnie z art. 296(2) przez Radę, pod warunkiem że wyłączenia te nie naruszają warunków konkurencji na rynku Wspólnoty w zakresie wyrobów nie przeznaczonych wyłącznie do celów wojskowych.
« Zwiń
Jednoczesne stosowanie kilku dyrektyw
Łączne stosowanie dyrektyw Nowego Podejścia
Wymagania zasadnicze zawarte w dyrektywach Nowego Podejścia mogą pokrywać się lub wzajemnie dopełniać w zależności od rodzaju zagrożeń uwzględnionych w wymaganiach zasadniczych odnoszących się do danego wyrobu.
Wprowadzenie na rynek lub oddanie do użytku może mieć miejsce tylko wtedy, gdy wyrób spełnia przepisy wszystkich mających zastosowanie dyrektyw oraz gdy poddany został ocenie zgodności przeprowadzonej zgodnie z wszystkimi tymi dyrektywami.
Jeśli ten sam wyrób lub rodzaj ryzyka objęty jest dwoma lub więcej dyrektywami, zastosowanie innych dyrektyw może zostać czasami wyłączone na podstawie analizy ryzyka.
Więcej »
Dyrektywy Nowego Podejścia obejmują szeroką gamę produktów i zagrożeń, pokrywających i dopełniających się wzajemnie. W związku z tym kilka dyrektyw może dotyczyć jednego wyrobu, ponieważ wprowadzenie na rynek i oddanie do użytku może nastąpić jedynie wtedy, gdy wyrób spełnia wszystkie właściwe dla niego wymagania.
Zagrożenia uwzględnione w zasadniczych wymaganiach dyrektyw dotyczą różnych aspektów, które w wielu wypadkach uzupełniają się (np. dyrektywy dotyczące kompatybilności elektromagnetycznej oraz urządzeń ciśnieniowych odnoszą się do zjawisk nieregulowanych dyrektywami: niskonapięciowe urządzenia elektryczne, maszyny). Pociąga to za sobą łączne stosowanie dyrektyw. Skutkiem tego wyrób musi być projektowany i produkowany zarówno w zgodzie ze wszystkimi mającymi zastosowanie dyrektywami, jak również przejść procedury oceny zgodności według wszystkich tych dyrektyw, chyba że przepisy stanowią inaczej.
Niektóre dyrektywy odnoszą się wprost do stosowania innych dyrektyw (np. dyrektywa dotycząca dźwigów (wind) odwołuje się do dyrektywy dotyczącej maszyn, a dyrektywa dotycząca terminali telekomunikacyjnych odwołuje się do dyrektywy dotyczącej niskonapięciowych urządzeń elektrycznych). Chociaż odwołań takich nie ma w wielu dyrektywach, ogólna zasada jednoczesnego stosowania ma zastosowanie, jeśli wymagania zasadnicze nawzajem się uzupełniają.
Dwie dyrektywy (albo więcej dyrektyw) mogą dotyczyć tego samego wyrobu lub zagrożenia. W takim przypadku stosowanie innych dyrektyw jest często ograniczane przez wyłączenie pewnych wyrobów spod zakresu stosowania innych dyrektyw, albo przez dawanie pierwszeństwa dyrektywie bardziej szczegółowej. Wymaga to zwykle analizy ryzyka stwarzanego przez wyrób lub niekiedy analizy przeznaczenia wyrobu, która określi właściwą dyrektywę mająca w tym przypadku zastosowanie. Przy określaniu ryzyka związanego z wyrobem producent może skorzystać z oceny ryzyka wykonanej przez jednostki normalizacyjne w odniesieniu do norm zharmonizowanych dla danego wyrobu. Uwzględnienie zagrożeń dominujących na podstawie analizy ryzyka związanego z wyrobem może prowadzić do opublikowania takich norm na podstawie tylko jednej z możliwych do zastosowania dyrektyw.
« Zwiń
Dyrektywy Nowego Podejścia a dyrektywa o ogólnym bezpieczeństwie wyrobu
Dyrektywę o ogólnym bezpieczeństwie wyrobu stosuje się do wyrobów konsumpcyjnych dostarczonych w ramach działalności handlowej pod warunkiem, że:
wyrób nie jest objęty dyrektywami Nowego Podejścia lub innymi aktami prawnymi Wspólnoty, lub
dyrektywy Nowego Podejścia lub inne akty prawne Wspólnoty nie regulują w pełni wszystkich kwestii związanych z bezpieczeństwem lub rodzajami ryzyka.
Dyrektywa o ogólnym bezpieczeństwie wyrobu ( 92/59/EWG) ma zagwarantować, że wyroby konsumpcyjne wprowadzane na rynek nie niosą ze sobą ryzyka, gdy są używane w normalnych lub przewidywalnych warunkach. Dyrektywa ta nakłada na producentów obowiązek wprowadzania na rynek wyłącznie wyrobów bezpiecznych oraz obowiązek informowania o ryzyku. Zobowiązuje też państwa członkowskie do kontrolowania wyrobów znajdujących się na rynku oraz do powiadamiania Komisji o działaniach, które zostały podjęte w przypadku poważnego i bezpośredniego ryzyka przez zastosowanie procedury klauzuli bezpieczeństwa albo za pośrednictwem systemu powiadamiania o nagłych zagrożeniach.
Dyrektywa o ogólnym bezpieczeństwie wyrobu obejmuje nowe, używane i naprawione wyroby przeznaczone dla konsumentów, jak również wyroby, które mogą zostać wykorzystane przez konsumentów w ramach działalności handlowej. Według tej definicji wyroby objęte niektórymi dyrektywami Nowego Podejścia można uważać także za wyroby konsumenckie (np. zabawki, rekreacyjne jednostki pływające, urządzenia chłodnicze, w pewnym zakresie także wyroby elektryczne, urządzenia gazowe, maszyny, środki ochrony indywidualnej i urządzenia ciśnieniowe).
Dyrektywa o ogólnym bezpieczeństwie wyrobu ma zastosowanie wszędzie tam, gdzie nie ma szczególnych przepisów prawa wspólnotowego, pokrywających wszystkie kwestie bezpieczeństwa danego wyrobu. Tak więc, jeśli konkretne przepisy prawa wspólnotowego zawierają postanowienia regulujące tylko niektóre zagadnienia dotyczące bezpieczeństwa wyrobu albo uwzględniające tylko niektóre rodzaje ryzyka związanego z danym wyrobem, to przepisy te stosuje się do danego wyrobu w zakresie odpowiednich kwestii bezpieczeństwa lub rodzajów ryzyka. Zasada ta przyznaje pierwszeństwo zastosowaniu dyrektyw Nowego Podejścia dla wszystkich kwestii związanych z bezpieczeństwem wyrobu, a także kategorii ryzyka, które one obejmują. W przypadku wyrobów objętych dyrektywami Nowego Podejścia celem jest objęcie wszystkich rodzajów przewidywalnego ryzyka, w razie potrzeby poprzez jednoczesne zastosowanie tych dyrektyw oraz innych przepisów wspólnotowych.
Wyroby konsumpcyjne spoza zakresu zastosowania dyrektyw Nowego Podejścia i innych aktów prawa wspólnotowego (np. wyroby nie odpowiadające definicji zawartej w danej dyrektywie, wyroby używane oraz wyroby z drugiej ręki, które zostały wprowadzone na rynek przed wejściem w życie dyrektywy, a także wyroby naprawione) wchodzą w zakres dyrektywy o ogólnym bezpieczeństwie wyrobu, jeżeli są dostarczane w ramach działalności handlowej (komercyjnej).
Dyrektywy Nowego Podejścia nie przewidują żadnego systemu szybkiej wymiany informacji pomiędzy organami nadzoru rynku w sytuacjach awaryjnych, z wyjątkiem systemu kontroli przedstawionego w dyrektywach dotyczących różnych typów urządzeń medycznych. Dlatego też w przypadku wyrobów konsumpcyjnych objętych dyrektywami Nowego Podejścia znajdują zastosowanie przepisy dyrektywy dotyczące szybkiej wymiany informacji o zagrożeniach i bezpośrednich działań na poziomie Wspólnoty.
Dyrektywa o ogólnym bezpieczeństwie wyrobu zawiera szczegółowe przepisy dotyczące nadzoru rynku (artykuły 5 i 6). Przepisów tych nie stosuje się bezpośrednio w sektorach regulowanych dyrektywami Nowego Podejścia. Ukazują one jednak modelowe zobowiązania i uprawnienia konieczne dla prowadzenia nadzoru rynku, w szczególności w stosunku do wyrobów konsumpcyjnych.
W przypadku wyrobów konsumpcyjnych nie podlegających dyrektywom Nowego Podejścia, a podlegających dyrektywie o ogólnym bezpieczeństwie wyrobu, nie stosuje się oznakowania CE.
« Zwiń
Dyrektywy Nowego Podejścia a dyrektywa o odpowiedzialności producenta za szkody wyrządzone przez wadliwy wyrób
Dyrektywa o odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez wadliwy wyrób ma zastosowanie do wszystkich wyrobów objętych dyrektywami Nowego Podejścia. Nie dotyczy ona odpowiedzialności za sam wyrób, ale za szkody przezeń wyrządzone, jeżeli wyrób był wadliwy lub niebezpieczny. Należy podkreślić, że odpowiedzialność ta występuje nawet wtedy, jeżeli nie ma winy umyślnej producenta. W Polsce dyrektywa ta została wdrożona w postaci uzupełnień do kodeksu cywilnego.
Więcej »
Celem dyrektyw Nowego Podejścia jest ochrona interesów publicznych (np. zdrowia, bezpieczeństwa osób, ochrony konsumentów, ochrony transakcji handlowych, ochrony środowiska). Dyrektywy te mają więc zapobiegać - o ile to tylko możliwe - wprowadzaniu na rynek i oddawaniu do użytku niebezpiecznych wyrobów oraz wyrobów w inny sposób niezgodnych z wymogami dyrektyw. Dyrektywa o odpowiedzialności producenta za szkody wyrządzone przez wadliwy wyrób ( 85/374/EWG), którą stosuje się do wszystkich wyrobów objętych dyrektywami Nowego Podejścia, zmusza dostawcę do dostarczania wyrobów bezpiecznych. W interesie producenta, importera i dystrybutora leży dostarczanie wyrobów bezpiecznych, tak aby uniknąć kosztów, które grożą z tytułu odpowiedzialności za szkody. Dzięki temu dyrektywy Nowego Podejścia i dyrektywa o odpowiedzialności producenta za szkody wyrządzone przez wadliwy wyrób są uzupełniającymi się elementami zapewniającymi odpowiedni poziom ochrony.
« Zwiń
Wprowadzanie na rynek i oddawanie do użytku
Państwa członkowskie nie mogą zakazywać, ograniczać ani utrudniać wprowadzania na rynek i oddawania do użytku wyrobów zgodnych ze wszystkimi mającymi zastosowanie dyrektywami Nowego Podejścia.
Jednocześnie państwa członkowskie zobowiązane są do podjęcia niezbędnych kroków w celu zagwarantowania, że wyroby wprowadzane na rynek i oddawane do użytku (jeżeli będą odpowiednio zainstalowane, obsługiwane, a także używane zgodnie z przeznaczeniem) nie będą zagrażały bezpieczeństwu i zdrowiu ludzkiemu lub innym interesom publicznym. Ponieważ bezpieczeństwo ma tu charakter nadrzędny, możliwe jest nawet zakwestionowanie produktu zgodnego z wymaganiami dyrektywy bądź normy zharmonizowanej. Pociąga to także za sobą obowiązek prowadzenia nadzoru rynku przez państwa członkowskie.
Państwa członkowskie mogą ustanawiać dodatkowe przepisy w celu ochrony pracowników, konsumentów lub środowiska naturalnego. Jednakże przepisy te nie mogą wymagać modyfikacji wyrobu zgodnego z dyrektywą, zwłaszcza w sposób z nią sprzeczny, ani też mieć wpływu na warunki wprowadzania wyrobu na rynek.
Wprowadzenie na rynek to działanie, w efekcie którego dochodzi do udostępnienia wyrobu na rynku wspólnotowym po raz pierwszy, z zamiarem dalszej dystrybucji lub użytkowania na obszarze Wspólnoty. Udostępnianie produktu może zachodzić odpłatnie lub nieodpłatnie. W prawie polskim zastosowano formułę "wprowadzenie do obrotu", o zbliżonym znaczeniu, mieszczącą w sobie także oddawanie do użytku. Spotyka się również sformułowanie "umieszczanie na rynku".
Więcej »
Przyjmuje się, że wyrób został wprowadzony na rynek Wspólnoty, gdy jest udostępniany po raz pierwszy. Uważa się, że ma to miejsce z chwilą, kiedy wyrób opuszcza fazę produkcji w celu dystrybucji lub użytkowania na rynku Wspólnoty. Ponadto pojęcie wprowadzenia na rynek odnosi się do każdego pojedynczego wyrobu, a nie do rodzaju wyrobu, niezależnie od tego, czy wytworzony został jako wyrób pojedynczy, czy też jako seria.
Przekazanie wyrobu następuje zarówno wtedy, gdy jest on przekazywany przez producenta lub też przez jego autoryzowanego przedstawiciela na terenie Wspólnoty importerowi działającemu we Wspólnocie albo osobie zajmującej się dystrybucją wyrobu na rynku Wspólnoty (dotyczy to także działań w ramach łańcucha dystrybucyjnego producenta). Przekazanie może zachodzić także bezpośrednio od producenta (albo jego autoryzowanego przedstawiciela) do konsumenta lub użytkownika końcowego.
Wyrób uznaje się za przekazany z chwilą jego fizycznego przekazania albo z chwilą przeniesienia prawa własności. Przekazanie może następować odpłatnie lub nieodpłatnie i może być realizowane dowolnymi środkami prawnymi. Tak więc przekazanie wyrobu zachodzi na przykład w drodze sprzedaży, pożyczki, najmu, leasingu czy darowizny.
Wprowadzenie na rynek nie miało miejsca, jeżeli wyrób:
jest przekazywany od producenta z kraju trzeciego do autoryzowanego przedstawiciela we Wspólnocie, który został zaangażowany właśnie po to, aby zapewnić zgodność wyrobu z dyrektywami;
przekazywany jest producentowi w celu dalszej obróbki (np. montowania, pakowania, przetwarzania albo etykietowania);
nie został jeszcze dopuszczony do obrotu przez władze celne lub został wprowadzony poprzez zastosowanie innej procedury celnej (np. tranzyt, skład celny, przywóz czasowy), albo też znajduje się na obszarze wolnocłowym;
został wytworzony w kraju członkowskim z zamiarem wyeksportowania go do kraju trzeciego;
wystawiany jest na targach handlowych lub wystawach;
znajduje się w składach producenta albo jego autoryzowanego przedstawiciela działającego we Wspólnocie (jeżeli wyrób nie został jeszcze udostępniony, chyba że odpowiednia dyrektywa stanowi inaczej).
Produkt oferowany w katalogu lub w handlu elektronicznym nie jest uznany za wprowadzony na rynek Wspólnoty, dopóki faktycznie nie zostanie na nim po raz pierwszy udostępniony. Aby nie zostały złamane zasady i reguły zakazujące reklamy wprowadzającej w błąd, powinna być wyraźnie zaznaczona niezgodność wyrobu (przeznaczonego na rynek wspólnotowy) z odpowiednimi dla niego wymaganiami.
Nowe wyroby wytworzone na obszarze Wspólnoty oraz wszystkie wyroby importowane z krajów trzecich - nowe i używane - muszą spełniać przepisy odpowiednich dyrektyw w momencie, kiedy po raz pierwszy są udostępniane na rynku Wspólnoty. Państwa członkowskie zobowiązane są zapewnić to w ramach nadzoru rynku. Wyroby używane, które są już na rynku wspólnotowym, podlegają zasadzie swobodnego przepływu towarów, zgodnie z zasadami artykułów 28 i 30 Traktatu.
« Zwiń
Oddawanie do użytku ma miejsce w chwili, gdy wyrób zostaje po raz pierwszy użyty na obszarze Wspólnoty przez użytkownika końcowego.
Wyrób musi być zgodny z odpowiednimi dyrektywami Nowego Podejścia, kiedy jest po raz pierwszy wprowadzany na rynek i/lub wprowadzany do użytku na obszarze Wspólnoty. Jednakże konieczność weryfikacji, czy wyrób oddawany do użytku spełnia wymagania dyrektyw, jest ograniczona do szeregu okoliczności.
Więcej »
Wyroby muszą spełniać wymagania odpowiednich dyrektyw i innych przepisów prawa wspólnotowego, z chwilą kiedy są wprowadzane do użytku. Jednakże konieczność sprawdzania, czy wyrób spełnia te wymagania oraz konieczność badania, czy jest właściwie zainstalowany, obsługiwany i użytkowany zgodnie z przeznaczeniem, jest ograniczona (w ramach nadzoru rynku) do wyrobów:
które mogą być używane tylko po złożeniu, zainstalowaniu lub po podjęciu innych działań tego typu;
których zgodność z dyrektywami może być zagrożona poprzez warunki dystrybucji (np. przechowywania, transportu);
które nie są wprowadzane na rynek przed wprowadzeniem do użytku (np. produkty wytworzone na potrzeby własne).
Państwa członkowskie nie mogą zabraniać, ograniczać ani utrudniać wprowadzania do użytku wyrobów spełniających wymagania odpowiednich dyrektyw. Jednakże państwa członkowskie mogą utrzymać albo wprowadzić, zgodnie z art. 28 i 30 Traktatu, dodatkowe przepisy krajowe mające na celu ochronę pracowników i użytkowników a także innych wyrobów, regulujące dopuszczanie do użytku, instalowanie lub eksploatację wyrobów. Przepisy te nie mogą jednak pociągać za sobą konieczności zmian wyrobu wytworzonego zgodnie z wymaganiami odpowiednich dyrektyw.
« Zwiń
Wymagania zasadnicze
Wymagania zasadnicze zawarte są w załącznikach do dyrektyw i obejmują wszystkie konieczne środki do osiągnięcia celu dyrektywy. Wyrób może być wprowadzony na rynek i oddany do użytku tylko wówczas, gdy jest zgodny z wymaganiami zasadniczymi.
Dyrektywy Nowego Podejścia z zasady mają obejmować wszystkie rodzaje ryzyka związane z interesem publicznym, który dyrektywa ma chronić. Dlatego też, aby osiągnąć zgodność z ustawodawstwem Wspólnoty, często wymagane jest równoczesne zastosowanie kilku dyrektyw Nowego Podejścia. Niektóre kwestie mogą nawet pozostawać poza zakresem unormowań prawa wspólnotowego, co pozwala państwom członkowskim na opracowanie dodatkowych przepisów krajowych. Należy pamiętać, iż wymagania dyrektyw (w tym dyrektyw Nowego i Globalnego Podejścia) zostały wdrożone do systemów prawnych poszczególnych państw członkowskich oraz państw przystępujących do UE zgodnie z obowiązującymi w danym kraju zasadami legislacyjnymi. Ramy prawne do wprowadzenia w Polsce dyrektyw Nowego Podejścia stworzyły kolejne ustawy o ocenie zgodności (obowiązującym obecnie aktem prawnym jest Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 roku o systemie oceny zgodności Dz.U.02.166.1360, zmieniona ustawą z dnia 29 sierpnia 2003 roku Dz.U.03.170.1652) oraz rozporządzenia właściwych ministrów wdrażające poszczególne dyrektywy Nowego Podejścia.
Swobodny przepływ
Państwa członkowskie powinny przyjąć, że wyrób z oznakowaniem CE spełnia wszystkie wymagania odpowiednich dyrektyw regulujących nadanie tego oznakowania. Zgodnie z tym państwa członkowskie nie mogą na swoim terytorium zabraniać, ograniczać ani utrudniać wprowadzania na rynek i oddawania do użytku wyrobu z oznakowaniem CE, chyba że przepisy dotyczące znakowania CE zostały zastosowane w niewłaściwy sposób.
Tylko w drodze wyjątku państwa członkowskie mogą zabronić, ograniczyć lub utrudnić swobodny przepływ towarów z oznakowaniem CE - dzieje się to, gdy istnieje zagrożenie, które nie jest przewidziane w dyrektywach znajdujących zastosowanie w danej sytuacji. Drugim wyjątkiem jest zastosowanie klauzuli bezpieczeństwa (patrz niżej).
Domniemanie zgodności
Wyroby, które odpowiadają normom krajowym przenoszącym na poziom krajowy normy zharmonizowane (których numery zostały opublikowane w Dzienniku Urzędowym WE), są uznawane za odpowiadające wymaganiom zasadniczym. Jeśli producent nie zastosował takiej normy lub zastosował ją jedynie częściowo, musi udokumentować działania podjęte w celu spełnienia wymagań zasadniczych oraz ich odpowiedniość.
Klauzula bezpieczeństwa
Państwa członkowskie zobowiązane są do podjęcia wszystkich niezbędnych kroków w celu zakazania lub ograniczenia wprowadzania na rynek wyrobów z oznakowaniem CE lub usunięcia ich z rynku, jeżeli wyroby te, używane zgodnie z przeznaczeniem, mogą zagrozić bezpieczeństwu lub zdrowiu ludzkiemu lub innym interesom publicznym objętym zakresem odpowiednich dyrektyw.
Co więcej, państwa członkowskie muszą poinformować Komisję o podjęciu takich działań. Jeżeli Komisja uzna, że działania krajowe są uzasadnione, informuje wszystkie państwa członkowskie o tym, kto ma podjąć odpowiednie działania w celu realizacji ogólnego obowiązku wdrażania prawa wspólnotowego.
Ocena zgodności
Przed umieszczeniem wyrobu na rynku Wspólnoty producent poddaje wyrób procedurze oceny zgodności zawartej w odpowiedniej dyrektywie lub kilku dyrektywach przewidujących naniesienie oznakowania CE.
Jednostki notyfikowane
Ocena zgodności przez stronę trzecią wykonywana jest przez jednostki notyfikowane, które są wyznaczone przez państwa członkowskie spośród jednostek spełniających wymagania podane w dyrektywie i ustanowionych na ich terytorium.
Oznakowanie CE
Wyrób spełniający postanowienia wszystkich dyrektyw przewidujących nanoszenie oznakowania CE powinien być nim oznakowany. Tak więc oznakowanie CE jest w szczególności potwierdzeniem, że wyrób spełnia wymagania zasadnicze dyrektyw oraz że został poddany procedurom oceny zgodności przewidzianym w dyrektywach dotyczących danego wyrobu.
Koordynacja działań wdrożeniowych
Jeżeli państwo członkowskie albo Komisja uznają, że norma zharmonizowana nie spełnia w pełni wymagań zasadniczych dyrektywy, sprawa wnoszona jest przed Komitet ds. norm i przepisów technicznych.
Komisja, wziąwszy pod uwagę stanowisko Komitetu, zawiadamia państwa członkowskie o tym, czy norma powinna zostać wycofana z listy opublikowanej w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich.
Nadzór rynku
Nowe Podejście było krokiem wprowadzającym znaczne zmiany w systemie zapewnienia bezpieczeństwa produktów umieszczanych na rynku, ponieważ zdecydowano w nim o rezygnacji z bezpośredniej ingerencji państwa w bezpieczeństwo wyrobów na etapie projektowania i wytwarzania.
Działanie jednostek notyfikowanych nie jest traktowane jako działalność organów państwowych, lecz jako usługa rządząca się prawami rynkowymi. Nałożony został natomiast obowiązek ustanowienia i wdrożenia przez państwo członkowskie systemu nadzoru rynku, który będzie wystarczająco skuteczny i będzie miał odpowiedni zasięg, tak aby zapobiegać umieszczaniu na rynku wyrobów niezgodnych z przepisami.
Podstawą do ustanowienia nadzoru rynku jest wymaganie Dyrektyw Nowego Podejścia skierowane do państwa członkowskiego, aby wyroby były wprowadzane na rynek i oddawane do użytku tylko wtedy, jeśli nie będą zagrażały bezpieczeństwu i zdrowiu ludzi lub innym interesom publicznym będącym przedmiotem dyrektywy, o ile będą prawidłowo zainstalowane i obsługiwane oraz stosowane zgodnie z zamierzonym przeznaczeniem.
Sprawny system nadzoru rynku leży nie tylko w interesie konsumentów, pracowników, użytkowników czy nabywców, ale także w interesie przedsiębiorców, ponieważ przyczynia się do eliminowania nieuczciwej konkurencji.
W ramach nadzoru rynku dokonuje się kontroli, czy wyroby w chwili wprowadzenia na rynek spełniały wymagania dyrektyw Nowego Podejścia. Organy nadzoru rynku podejmują również działania mające na celu doprowadzenie do zgodności wyrobów niezgodnych z wymaganiami i wymierzają sankcje w niezbędnych przypadkach.
Z wyjątkiem fragmentarycznych postanowień w dyrektywie dotyczącej zabawek, dyrektywy Nowego Podejścia nie zawierają szczegółowych wytycznych co do organizacji systemu nadzoru rynku w państwie członkowskim. Bardziej szczegółowe postanowienia zawiera dyrektywa horyzontalna o ogólnym bezpieczeństwie wyrobów. Postanowienia te stanowią pewien punkt odniesienia dla nadzoru rynku realizowanego w ramach dyrektyw Nowego Podejścia, zwłaszcza w obszarze wyrobów konsumenckich.
Ze względu na potrzebę zachowania bezstronności podczas prowadzenia nadzoru rynku, jest on powierzany organom państwowym. Zorganizowanie odpowiedniej infrastruktury krajowej pozostawia się państwom członkowskim. Tak więc systemy nadzoru rynku w poszczególnych krajach różnią się. Istotnego znaczenia nabiera więc zagadnienie współpracy pomiędzy odpowiednimi organami poszczególnych krajów, tak aby został osiągnięty równoważny poziom ochrony w całej Wspólnocie.
Podstawowym źródłem finansowania jednostek nadzoru rynku jest budżet państwa lub samorządu lokalnego. Przyjmuje się ponadto zasadę, że jednostki notyfikowane nie mogą być organami nadzoru rynku. Jednostki te mogą uczestniczyć w nadzorze rynku jedynie jako podwykonawcy nadzorowani przez organy państwowe, które będą w stanie rozpoznać i wykluczyć konflikt interesów między wykonywaniem oceny zgodności i czynnościami nadzoru rynku w przypadku, gdy jednostka miałaby samodzielnie kontrolować wyniki własnej działalności.
|
|
|
|
|
|
|