Ustawa ta, w części dotyczącej odpowiedzialności za szkodę, stanowi niezbędne ogniwo domykające system zapewnienia bezpieczeństwa wyrobów (w tym maszyn) według zasad europejskich.
Konstrukcja ustawy jest odmienna od pozostałych omawianych ustaw, bowiem dyrektywa europejska 85/374/EWG (w sprawie zbliżenia ustaw, rozporządzeń i przepisów administracyjnych państw członkowskich dotyczących odpowiedzialności za wadliwe produkty) została tu wdrożona w formie zmian do Kodeksu Cywilnego (ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. z późniejszymi zmianami). Postanowienia ustawy związane z tematyką poruszaną w niniejszym informatorze są zamieszczone w rozdziale "Zmiany w przepisach obowiązujących".
Postanowienie o zmianie mówi, że po tytule VI księgi trzeciej Kodeksu Cywilnego dodaje się tytuł VI1 w brzmieniu: "Tytuł VI1. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny".
Produkt
W ustawie "produkt" oznacza rzecz ruchomą, choćby została ona połączona z inną rzeczą. Za produkt uważa się także zwierzęta i energię elektryczną.
Produkt niebezpieczny
Ustawa definiuje produkt niebezpieczny jako nie zapewniający bezpieczeństwa, jakiego można oczekiwać, uwzględniając normalne jego użycie. O tym, czy produkt jest bezpieczny, decydują okoliczności z chwili wprowadzenia go do obrotu, a zwłaszcza sposób zaprezentowania go na rynku oraz podane konsumentowi informacje o właściwościach produktu. Produkt nie może być uznany za nie zapewniający bezpieczeństwa tylko dlatego, że później wprowadzono do obrotu podobny produkt ulepszony.
Odpowiedzialność za szkodę
Kto wytwarza w zakresie swojej działalności gospodarczej (producent) produkt niebezpieczny, odpowiada za szkodę wyrządzoną komukolwiek przez ten produkt.
Odpowiedzialność ta ponoszona jest również wówczas, gdy producent (lub inna odpowiedzialna osoba) nie przyczynił się do powstania szkody.
Odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny nie można wyłączyć ani ograniczyć.
Przepisy o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny nie wyłączają odpowiedzialności za szkody na zasadach ogólnych, za szkody wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania oraz odpowiedzialności z tytułu rękojmi za wady i gwarancji jakości.
Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny, w myśl ustawy ponoszą solidarnie:
- wytwórca produktu,
- wytwórca materiału, surowca albo części składowej produktu (chyba że wyłączną przyczyną szkody była wadliwa
konstrukcja produktu lub wskazówki producenta),
- podający się za producenta przez umieszczenie na produkcie swojej nazwy, znaku, itp.,
- importer
Jeżeli nie wiadomo kim są osoby wymienione powyżej, odpowiada ten, kto w zakresie swojej działalności gospodarczej zbył produkt niebezpieczny, chyba że w ciągu miesiąca od daty zawiadomienia o szkodzie wskaże poszkodowanemu osobę i adres producenta lub osoby podającej się za producenta, a w wypadku towaru importowanego - osobę i adres importera.
Jeżeli zbywca produktu nie może wskazać takich osób, zwalnia go od odpowiedzialności wskazanie osoby, od której sam nabył produkt.
Jeżeli za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny odpowiada także osoba trzecia, odpowiedzialność tej osoby i osób wymienionych poprzednio jest solidarna.
Ograniczenie odpowiedzialności
Odpowiedzialność za szkodę nie występuje, jeżeli:
- produkt nie został wprowadzony do obrotu lub wprowadzenie nastąpiło poza zakresem danej działalności
gospodarczej,
- niebezpieczne właściwości produktu ujawniły się po wprowadzeniu do obrotu i nie były spowodowane przez sam
produkt,
- niebezpieczne właściwości produktu nie były możliwe do przewidzenia,
- niebezpieczne właściwości produktu wynikły z przepisów prawa.
Ponadto, producent odpowiada za szkodę na mieniu tylko wówczas, gdy rzecz zniszczona lub uszkodzona należy do rzeczy zwykle przeznaczanych do osobistego użytku i w taki przede wszystkim sposób korzystał z niej poszkodowany.
Przepisów o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny nie stosuje się, jeżeli produkt został wprowadzony do obrotu krajowego przed dniem wejścia w życie ustawy.
Odszkodowania i przedawnienie roszczeń
Odszkodowanie za szkodę na mieniu nie obejmuje uszkodzenia samego produktu ani korzyści, jakie poszkodowany mógłby osiągnąć w związku z jego używaniem. Oznacza to np., że nie jest przedmiotem odszkodowania zniszczenie maszyny wskutek wadliwej instalacji elektrycznej w tej maszynie, natomiast szkody spowodowane wywołanym przez maszynę pożarem mogą być przedmiotem roszczeń.
Odszkodowanie nie przysługuje, gdy szkoda na mieniu nie przekracza kwoty będącej równowartością 500 EURO.
Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej przez produkt niebezpieczny ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednak w każdym wypadku roszczenie przedawnia się z upływem lat dziesięciu od wprowadzenia produktu do obrotu.
Wejście w życie
Ustawa weszła w życie z dniem 1 lipca 2000 roku.
|