Ustawowy system oceny zgodności obejmuje akredytację, autoryzację i notyfikację jednostek oceniających. W prawie europejskim akredytacja jednostek notyfikowanych jest zalecana, ale nie jest wymagana. Ustawa o ocenie zgodności stawia takie wymaganie polskim jednostkom oceniającym, toteż jedną z kluczowych instytucji w polskim systemie oceny zgodności jest jednostka akredytująca - Polskie Centrum Akredytacji.

Udzielenie akredytacji jest potwierdzeniem spełnienia przez jednostkę ubiegającą się o akredytację wymagań Polskich Norm lub odpowiednich dokumentów międzynarodowych. Daje to środki do obiektywnej i ujednoliconej oceny spełnienia wymagań odnoszących się do kompetencji technicznych jednostek notyfikowanych. Ocena ta jest następnie podstawą do podjęcia decyzji o autoryzacji i notyfikacji przez właściwe organy państwowe.

Zgodnie z zasadami europejskimi, w przypadku niestosowania akredytacji państwo byłoby zmuszone do dostarczenia innych dowodów spełnienia wymagań przez jednostki notyfikowane, a także do stosowania innych form kontroli utrzymywania przez nie właściwych kompetencji. Akredytacja stanowi więc zalecane i skuteczne narzędzie dla organów państwowych.

Tryb wnioskowania i udzielania akredytacji, jej ograniczanie, zawieszanie i cofanie, oraz tryb odwoławczy są określone ustawowo. Niezwykle ważnym elementem jest również nadzór sprawowany przez PCA nad jednostką akredytowaną, zapewniający ciągłe wypełnianie wymogów systemowych przez jednostki notyfikowane.

PCA może zawierać porozumienia z zagranicznymi jednostkami akredytującymi o wzajemnym uznawaniu udzielonych akredytacji. W zakresie działalności PCA leży także prowadzenie działalności szkoleniowej i wydawniczej. Przy Centrum działają: Rada ds. Akredytacji, będąca organem opiniodawczo-doradczym Dyrektora Centrum i Komitet Odwoławczy, składający się z ekspertów.

Polskie Centrum Akredytacji bierze czynny udział w pracach wielu organizacji międzynarodowych działających w obszarze akredytacji. PCA jest członkiem m.in. EA (European co-operation for Accreditation) - organizacji skupiającej jednostki akredytujące laboratoria, jednostki certyfikujące i jednostki kontrolujące w Europie.

EA powstała z połączenia dwóch organizacji europejskich: EAC (akredytacja jednostek certyfikujących) i EAL (akredytacja laboratoriów). Zakres działania EA obejmuje akredytację w dziedzinach:
- badań i wzorcowania,
- kontroli (inspekcji),
- certyfikacji systemów zarządzania,
- certyfikacji wyrobów,
- certyfikacji personelu,
- zarządzania i auditowania środowiskowego wg EMAS.

Członkowie EA mogą ubiegać się o ocenę swojej działalności przez innych członków, będących jednostkami o równorzędnym charakterze. Jeżeli ocena ta wypada pozytywnie, możliwe jest podpisanie przez członków porozumienia wielostronnego (MLA) o wzajemnym uznawaniu akredytacji jednostek certyfikujących, laboratoriów lub jednostek kontrolujących. Sygnatariusze będą wspierali przyjmowanie równoważności swoich systemów akredytacji, certyfikatów i raportów.

Dzięki MLA osiągany jest jednolity poziom kompetencji jednostek akredytowanych, a jednocześnie eliminuje się lub zmniejsza potrzebę wielokrotnego powtarzania ocen. Oznacza to, że dostawca będzie mógł legitymować się tylko jednym certyfikatem lub raportem w celu spełnienia wymagań całego jednolitego rynku europejskiego, a także przepisów krajowych. W 2003 roku planowane jest przystąpienie PCA do grona sygnatariuszy porozumienia MLA.

Według ustawy o systemie oceny zgodności akredytacja jest udzielana przez Polskie Centrum Akredytacji na wniosek zainteresowanej jednostki oceniającej, po dokonaniu jej oceny i potwierdzeniu, że spełnia wymagania i warunki określone w odpowiednich Polskich Normach, a w przypadku braku Polskich Norm - w odpowiednich dokumentach organizacji międzynarodowych. Dokumentem potwierdzającym udzielenie akredytacji jest certyfikat akredytacji.
W przypadku naruszenia warunków akredytacji zakres akredytacji może zostać ograniczony, może nastąpić zawieszenie akredytacji lub jej cofnięcie. Może nastąpić również na wniosek akredytowanej jednostki, choć przypuszczalnie będą to sytuacje wyjątkowe.

Centrum Akredytacji jest obowiązane informować ministrów i kierowników urzędów centralnych właściwych ze względu na przedmiot oceny zgodności o ograniczeniu, zawieszeniu lub cofnięciu akredytacji jednostce notyfikowanej.

Akredytowane jednostki oceniające mogą ubiegać się o autoryzację w celu uzyskania notyfikacji. Powinny one spełniać następujące kryteria:
- posiadać personel o odpowiedniej wiedzy technicznej w zakresie wyrobów i danej procedury oceny zgodności;
- być niezależne i bezstronne w stosunku do podmiotów bezpośrednio lub pośrednio związanych z procesem produkcji
   wyrobu;
- dysponować odpowiednim sprzętem;
- przestrzegać przepisów o ochronie informacji niejawnych i innych informacji prawnie chronionych;
- posiadać ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej w wysokości odpowiedniej dla ryzyka związanego z
   prowadzoną działalnością;
- spełniać dodatkowe kryteria określone w rozporządzeniach wykonawczych lub odrębnych ustawach.

Dodatkowe kryteria zawarte w rozporządzeniu wdrażającym dyrektywę maszynową, obejmują m.in.:
- niezaangażowanie w działalność stron zainteresowanych,
- niezależność i bezstronność pracowników przeprowadzających ocenę zgodności,
- rzetelność i kompetencje techniczne,
- równoprawne traktowanie wszystkich uczestników procesu oceny zgodności,
- odpowiedni personel i wyposażenie,
- przeszkolenie pracowników,
- ochronę uzyskanych informacji,
- uczestnictwo w normalizacji i współpracy jednostek notyfikowanych,
- gwarancję zachowania poziomu usług w warunkach rynkowych.

Autoryzacji udziela minister albo kierownik urzędu centralnego właściwy ze względu na przedmiot oceny zgodności w drodze decyzji administracyjnej.

Autoryzacja może być ograniczona lub cofnięta w przypadku stwierdzenia naruszenia warunków autoryzacji. Minister albo kierownik urzędu centralnego informuje ministra właściwego do spraw gospodarki i organ nadzoru rynku o podjętej decyzji.

Ministrowie i kierownicy urzędów centralnych zgłaszają ministrowi właściwemu do spraw gospodarki autoryzowane jednostki oceniające w celu ich notyfikowania Komisji Europejskiej i państwom członkowskim Unii Europejskiej.

W przypadku gdy jednostka notyfikowana nie spełnia wymagań określonych w rozporządzeniach albo w odrębnych ustawach i nie wywiązuje się ze swoich obowiązków, a także została im cofnięta autoryzacja lub zakres autoryzacji został ograniczony, minister właściwy do spraw gospodarki cofa notyfikację lub ogranicza jej zakres i o podjętej decyzji informuje Komisję Europejską oraz państwa członkowskie Unii Europejskiej.
Informacje o notyfikowanych jednostkach oceniających, a także o zmianie zakresu notyfikacji i jej cofnięciu ogłasza minister właściwy do spraw gospodarki, w drodze obwieszczenia w Monitorze Polskim.

Minister lub kierownik urzędu centralnego sprawują nadzór i kontrolę nad notyfikowanymi jednostkami oceniającymi. W ramach kontroli osoby upoważnione przez ministra oraz kierownika urzędu centralnego są uprawnione do wstępu na teren jednostki notyfikowanej w dniach i godzinach ich pracy, żądania ustnych i pisemnych wyjaśnień oraz okazania dokumentów związanych z działalnością objętą notyfikacją.

Jednostki notyfikowane są obowiązane informować o zawieszonych lub cofniętych certyfikatach zgodności, wraz z uzasadnieniem, organ nadzoru rynku, a także inne jednostki notyfikowane. Organ nadzoru informuje o tym z kolei Komisję Europejską.