Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 97/23/WE z dnia 29 maja 1997 roku w sprawie zbliżenia przepisów prawnych państw członkowskich dotyczących urządzeń ciśnieniowych ma zastosowanie do urządzeń ciśnieniowych, w których najwyższe ciśnienie dopuszczalne PS jest większe niż 0,5 bar, określone jako nadciśnienie w stosunku do ciśnienia atmosferycznego. Pojęcie "urządzenia ciśnieniowe" oznacza urządzenia przeznaczone do pomieszczenia pod ciśnieniem płynów - gazów, par lub cieczy oraz ich mieszanin, czyli traktowane jest w dyrektywie w sposób ogólny, bez precyzyjnego definiowania. Takie podejście stwarza możliwość stosowania przepisów dyrektywy do wszystkich rodzajów urządzeń ciśnieniowych, bez względu na konstrukcję, a jednocześnie umożliwia postęp techniczny, nie narzucając ograniczeń konstrukcyjnych.

Dyrektywa wymaga, aby wszystkie urządzenia ciśnieniowe były bezpieczne, kiedy są umieszczane na rynku. Obejmując jedynie zagrożenia spowodowane ciśnieniem, ustanawia wyłącznie niezbędne wymagania mające na celu zapewnienie swobodnego handlowego przepływu urządzeń, których dotyczy. Z tego powodu zawężono jej zakres do urządzeń ciśnieniowych o ciśnieniu wyższym niż 0,5 bar, albowiem uznano, że wszystkie urządzenia poddane działaniu ciśnienia nie przekraczającego tej wartości nie stanowią istotnego zagrożenia, toteż nie powinny istnieć jakiekolwiek przeszkody w ich swobodnym przepływie w obrębie Wspólnoty Europejskiej.
Również w sposób ogólny wymagania odnoszą się do zapewnienia bezpieczeństwa urządzeń ciśnieniowych. Warunkiem koniecznym jest zgodność z zasadniczymi wymaganiami bezpieczeństwa, z wyjątkiem urządzeń poniżej pewnego limitu określonych parametrów, które powinny odpowiadać wymogom uznanej praktyki wytwarzania. Zasadnicze wymagania bezpieczeństwa podzielono na wymagania ogólne oraz szczegółowe, określone dla poszczególnych rodzajów urządzeń ciśnieniowych. Z uwagi na charakter zagrożeń związanych z użytkowaniem tych urządzeń, ustanowiono procedury oceny z zasadniczymi wymaganiami bezpieczeństwa, określone w zależności od poziomu zagrożenia pochodzącego od urządzenia, jednocześnie zapewniając wybór pomiędzy procedurami o równorzędnej rygorystyczności.

Dyrektywa odnosi się do projektowania, wytwarzania oraz oceny zgodności urządzeń ciśnieniowych, zatem reguluje początkowe fazy życia urządzenia i ma zastosowanie tylko do pierwszego umieszczenia wyrobu, jakim jest urządzenie ciśnieniowe, na rynku i oddania go do użytkowania. Jest to charakterystyczne podejście dla Dyrektyw Nowego i Globalnego Podejścia, do których należy dyrektywa 97/23/WE. Więcej informacji o jednolitym systemie tych dyrektyw można znaleźć w przewodniku Komisji Europejskiej "Wdrożenie dyrektyw opartych na koncepcji Nowego i Globalnego Podejścia" (tzw. "Blue Guide").

Dyrektywa ta ma zastosowanie również do zespołów urządzeń ciśnieniowych, składających się z kilku urządzeń ciśnieniowych, zmontowanych tak, aby tworzyły razem scaloną i funkcjonalną całość, jeżeli są umieszczane przez wytwórcę na rynku i oddawane do eksploatacji jako zespół.

1.1. Urządzenia ciśnieniowe objęte dyrektywą

Urządzenia ciśnieniowe objęte dyrektywą określono w Artykule 1. Należą do nich (wymienione w ustępie 2.1) zbiorniki, rurociągi, osprzęt zabezpieczający i osprzęt ciśnieniowy.

a. Zbiorniki to powłoki zaprojektowane i zbudowane w celu pomieszczenia płynów pod ciśnieniem wraz z ich bezpośrednimi przyłączami, aż do miejsca połączenia z innym urządzeniem (ustęp 2.1.1). Do urządzeń tego rodzaju zaliczane są również kotły, tj. wytwornice pary i wody gorącej, które są uważane za zbiorniki z pewnymi cechami szczególnymi, dla których określono szczegółowe wymagania.

b. Rurociągi to elementy rurowe przeznaczone, po ich wzajemnym połączeniu w układ ciśnieniowy, do przesyłania płynów (ustęp 2.1.2). Rurociąg obejmuje w szczególności rurę lub układ rur, kształtki rurowe, złączki, kompensatory, przewody elastyczne lub, tam gdzie to właściwe, inne elementy ciśnieniowe. Wymienniki ciepła składające się z rur, przeznaczone do schładzania lub ogrzewania powietrza, należy uważać za rurociągi.

c. Osprzęt zabezpieczający oznacza urządzenia przeznaczone do zabezpieczania urządzeń ciśnieniowych przed przekroczeniem parametrów granicznych (ustęp 2.1.3). Urządzenia takie obejmują:

          - urządzenia służące do bezpośredniego ograniczania ciśnienia, takie jak zawory bezpieczeństwa, pręty
            wyboczeniowe, sterowane układy zrzutu ciśnienia (CSPRS: Control Safety Pressure Relief Systems), oraz

          - urządzenia ograniczające, które uaktywniają środki korekcyjne albo powodują zatrzymanie pracy lub
            wyłączenie, takie jak wyłączniki sterowane ciśnieniem, temperaturą lub poziomem płynu, a także
            zabezpieczające urządzenia pomiarowe, sterujące lub regulacyjne (SRMCR: Safety Related Measurement
            Control and Regulation).

d. Osprzęt ciśnieniowy oznacza urządzenia mające powłoki ciśnieniowe i wykonujące funkcje eksploatacyjne (ustęp 2.1.4).

Tak określone urządzenia ciśnieniowe mogą występować w różnych, prostych i złożonych kombinacjach. Najbardziej naturalnym i praktycznie zawsze występującym zestawieniem jest zbiornik lub rurociąg wyposażony w osprzęt ciśnieniowy i/lub osprzęt zabezpieczający. Zestawienie takie definiowane jest w dyrektywie w artykule 1 ustęp 2.1.5 jako zespół, który oznacza kilka urządzeń ciśnieniowych zmontowanych przez wytwórcę w sposób tworzący zintegrowaną i funkcjonalną całość. Już w ustępie 5 preambuły dyrektywy podano przykłady zespołów: od prostych, jakim są szybkowary, do złożonych w postaci kotłów wodnorurowych.

Zdefiniowane w ten sposób urządzenia ciśnieniowe i ich zespoły obejmują praktycznie wszystkie urządzenia techniczne należące do tej branży. Jednak twórcy tego aktu prawnego zdecydowali nie obejmować nim wszystkich urządzeń stosując wyłączenia, które biorą pod uwagę np. niewielkie zagrożenie z powodu uwolnienia ciśnienia, konieczność wytwarzania prototypowych egzemplarzy, unikanie powtarzania regulacji prawnych, itp. Zakres wyłączeń z dyrektywy określono ogólnie w preambule, która wyjaśnia motywy, zasady i cele aktu. Z zakresu dyrektywy postanowiono wyłączyć:

- urządzenia o ciśnieniu nie przekraczającym 0,5 bar,
- urządzenia stwarzające niewielkie zagrożenie,
- urządzenia objęte międzynarodowymi konwencjami,
- urządzenia i sprzęt objęte już innymi dyrektywami,
- urządzenia ciśnieniowe przeznaczone na pokazy na targach za zezwoleniem państwa członkowskiego, przy podjęciu
  właściwych środków bezpieczeństwa,
- zespoły urządzeń ciśnieniowych, montowane na miejscu ich użytkowania na odpowiedzialność użytkownika, co ma
  miejsce w przypadku instalacji przemysłowych.

1.2. Urządzenia lub sprzęt wyłączone z zakresu dyrektywy

Wyłączenia z zakresu dyrektywy podane w Art.1 ustęp 3 w świetle podanych powyżej powodów możemy podzielić zasadniczo na trzy grupy:

1. Urządzenia i sprzęt o ściśle określonym przeznaczeniu,
2. Urządzenia i sprzęt objęte już innymi dyrektywami,
3. Urządzenia ciśnieniowe nie stwarzające istotnego zagrożenia.

Ad. 1.: Urządzenia i sprzęt o ściśle określonym przeznaczeniu

- Urządzenia przeznaczone do funkcjonowania pojazdów silnikowych, ciągników kołowych rolniczych lub leśnych.
- Sprzęt wojskowy.
- Urządzenia przeznaczone do celów jądrowych, których awaria może wywołać emisję radioaktywną.
- Urządzenia kontrolne szybów eksploatacyjnych i poszukiwawczych lub podziemnych składów użytkowanych w
   przemyśle naftowym, gazowym lub geotermicznym.
- Urządzenia hutnicze: piece hutnicze i żeliwiaki z układami chłodzenia, rekuperatory, płuczki gazu, urządzenia
  odpylające, konwertory gazowe i tygle do stapiania, odgazowywania i odlewania stali i metali nieżelaznych,
- Statki, rakiety, samoloty i ruchome jednostki przybrzeżne oraz urządzenia przeznaczone do zabudowy na ich
   pokładzie lub ich napędu.
- Tłumiki wlotowe i wylotowe.
- Zbiorniki przeznaczone do transportu i dystrybucji napojów, jeżeli iloczyn PS*V<500 bar*L oraz PS < 7 bar.
- Rurociągi przesyłowe składające się z rurociągu lub układu rurociągów, przeznaczone do przesyłania dowolnego
  płynu lub substancji do lub z instalacji (na lądzie lub wodzie), licząc od ostatniego elementu odcinającego w granicach
  instalacji łącznie z tym elementem, wraz z wszystkimi przyłączonymi urządzeniami przeznaczonymi dla rurociągów
  przesyłowych, stanowiącymi ich specyficzne wyposażenie.

Wyłączenie nie ma zastosowania do standardowych urządzeń ciśnieniowych, takich jak urządzenia stosowane w stacjach redukcyjnych ciśnienia lub w stacjach sprężania.

Ad. 2.: Urządzenia i sprzęt objęte już innymi dyrektywami:

- proste zbiorniki ciśnieniowe (dyrektywa 87/404/EWG)
- pojemniki aerozolowe (dyrektywa 75/324/EWG)
- urządzenia do transportu materiałów niebezpiecznych określonych w przepisach ADR, RID, IMGD i konwencji ICAO.
  Skróty ADR/RID/IMDG/ICAO oznaczają odpowiednio: ADR - Umowa europejska dotycząca międzynarodowego
  przewozu drogowego towarów niebezpiecznych; RID - Regulamin międzynarodowy dla przewozu koleją towarów
  niebezpiecznych; IMDG - Międzynarodowy kodeks morski w sprawie towarów niebezpiecznych; ICAO - Konwencja o
  międzynarodowym lotnictwie cywilnym.
- urządzenia, sklasyfikowane nie wyżej niż kategoria I wg art. 9 i objęte jedną z następujących dyrektyw: dyrektywą
  (89/329/EWG) 98/37/WE (Maszynowa); dyrektywą 95/16/EWG (Dźwigowa); dyrektywą 73/23/EWG
  (Niskonapięciowa); dyrektywą 93/42/EWG (Urządzenia medyczne); dyrektywą 90/396/EWG (Urządzenia spalające
  paliwa gazowe); dyrektywą 94/9/EWG (ATEX)

Ad. 3.: Urządzenia ciśnieniowe nie stwarzające istotnego zagrożenia:

- Urządzenia o elastycznej powłoce (opony, poduszki powietrzne, piłki sportowe, łodzie nadmuchiwane, itp.);
- Butelki lub puszki przeznaczone dla finalnego konsumenta napojów gazowanych;
- Obudowy wysokonapięciowych urządzeń elektrycznych, takich jak aparatura łączeniowa i sterownicza,
  transformatory i maszyny wirujące;
- Przewody ciśnieniowe zawierające układy przesyłowe, np. przewody telefoniczne i przewody do przesyłania energii
  elektrycznej;
- Grzejniki i przewody w układach centralnego ogrzewania;
- Zbiorniki przeznaczone do przechowywania cieczy, o ciśnieniu gazu ponad poziomem cieczy nie większym niż 0,5 bar;
- Sieci wodne zasilające, rozprowadzające i upustowe oraz ich wyposażenie i kanały dopływowe, takie jak zastawki,
  tunele ciśnieniowe, szyby ciśnieniowe w hydroelektrowniach, a także związany z nimi osprzęt specjalny;
- Urządzenia obejmujące obudowy lub maszyny, dla których zasady ustalania wymiarów, doboru materiałów i
  wytwarzania oparte są głównie na wymaganiach wystarczającej wytrzymałości, sztywności i stateczności w celu
  osiągnięcia statycznych i dynamicznych parametrów eksploatacyjnych lub innych właściwości funkcjonalnych, i dla
  których ciśnienie nie stanowi istotnego czynnika konstrukcyjnego. Urządzenia takie mogą obejmować: silniki, włącznie
  z turbinami i silnikami spalinowymi, silniki parowe, turbiny gazowe i parowe, turbogeneratory, sprężarki, pompy i
  urządzenia rozruchowe.